Wiąz pospolity, polny

Wiąz pospolity, wiąz polny (łac. ulmus minor, synonimy: ulmus carpinifolia, ulmus campestris, ulmus foliacea, ulmus nitens, ulmus suberosa) - nasiona

Występuje naturalnie w Europie, Azji Zachodniej i Afryce Północnej, a w Polsce spotykany jest głównie w dolinach rzek i na terenach nizinnych.

Pokrój:

• Wiąz pospolity to średniej wielkości drzewo osiągające wysokość od 20 do 35 metrów.
• Korona jest szeroka, rozłożysta i gęsta, często nieregularna w kształcie.

Pień i kora:

• Pień jest prosty, pokryty ciemnoszarą lub brunatną korą, która z wiekiem pęka na charakterystyczne podłużne bruzdy.
• Młode gałązki są delikatnie owłosione, a pąki mają charakterystyczne asymetryczne łuski.

Liście:

• Są jajowate, o długości 4–9 cm, z piłkowanymi brzegami.
• Charakterystyczną cechą liści wiązu jest ich niesymetryczna podstawa – jedna strona liścia jest niżej osadzona niż druga.
• Jesienią przebarwiają się na żółto.

Kwiaty:

• Drobne, niepozorne, zebrane w pęczki. Pojawiają się wczesną wiosną (marzec–kwiecień), jeszcze przed rozwojem liści.
• Kwiaty są wiatropylne.

Owoce:

• Są to drobne, jednonasienne orzeszki otoczone błoniastym skrzydełkiem, które umożliwia ich rozprzestrzenianie przez wiatr.
• Owoce dojrzewają późną wiosną.

Siedlisko i wymagania

• Siedlisko: Wiąz pospolity preferuje tereny wilgotne, żyzne i gliniaste, takie jak doliny rzek, wilgotne łąki oraz lasy łęgowe.
• Stanowisko: Najlepiej rozwija się na stanowiskach słonecznych lub półcienistych.
• Odporność: Jest stosunkowo odporny na susze i mrozy, choć jego populacje znacznie zmniejszyły się z powodu epidemii grafiozy wiązów, choroby wywoływanej przez grzyby z rodzaju Ophiostoma.

Zastosowanie

Drewno:

• Drewno wiązu pospolitego jest twarde, trwałe i odporne na działanie wody, co czyni je cenionym materiałem w stolarstwie, bednarstwie oraz przy budowie łodzi i mebli.

Ozdobne:

• Ze względu na swój okazały pokrój, wiąz pospolity bywa sadzony w parkach i alejach jako drzewo dekoracyjne.

Ekologiczne:

• W lasach łęgowych pełni ważną funkcję stabilizacyjną gleby dzięki rozbudowanemu systemowi korzeniowemu.

Znaczenie ekologiczne

Wiąz pospolity jest istotnym elementem naturalnych ekosystemów leśnych i nadrzecznych. Jego liście i kora stanowią pokarm dla licznych gatunków owadów, a jego gęsta korona oferuje schronienie ptakom i małym ssakom.

Ciekawostki

• Wiąz pospolity był ceniony już w starożytności, gdzie służył jako podpory dla winorośli w winnicach.
• Jest symbolem siły, odporności i długowieczności, choć jego populacja ucierpiała znacznie wskutek epidemii grafiozy wiązów.
• W Polsce wiąz pospolity jest objęty częściową ochroną w naturalnych stanowiskach, zwłaszcza w rezerwatach i parkach narodowych.